Er is veel discussie in politiek Den Haag over het al dan niet functioneren van de politiek en over de relatie met de burger. Hoewel het waarschijnlijk past in de politieke cultuur, blijft het voor buitenstaanders bevreemdend dat opportunisme de overhand heeft en er weinig interesse lijkt te zijn om echte oplossingen te vinden voor bestaande problemen. In mijn vorige artikel heb ik getracht de oorzaken en gevolgen daarvan boven water te krijgen. In dit en een volgend artikel draag ik ideeën voor oplossingen aan die het voor burgers weer mogelijk zou moeten maken vertrouwen te krijgen in het politieke systeem. Dit artikel gaat over het systeem en de structuur van politieke vertegenwoordiging.
Er is veel discussie in politiek Den Haag over het al dan niet functioneren van de politiek en over de relatie met de burger. Hoewel het waarschijnlijk past in een cultuur van de politiek, blijft het voor buitenstaanders bevreemdend dat opportunisme de overhand heeft en er weinig interesse is om echte oplossingen te vinden voor bestaande problemen. In dit artikel probeer ik de oorzaken en gevolgen daarvan boven water te krijgen. Daarna zal ik, in een tweetal opvolgende artikelen trachten ideeën voor oplossingen aan te dragen die het naar mijn idee mogelijk maakt voor burgers om weer vertrouwen te krijgen in het politieke systeem.
De Brexit is nu ‘live’ en onomkeerbaar. Hoe gaat dit de sociale, economische en politieke realiteit in het Verenigd Koninkrijk en de verhouding met de EU beïnvloeden? Het is een politiek project van de lange adem met onzekere uitkomsten. Dat maakt het wat mij betreft interessant genoeg om ieder kwartaal de ontwikkelingen tegen het licht te houden. In deze aflevering beschouw ik de actuele politieke situatie en volg ik de economische ontwikkelingen tot en met het vierde kwartaal 2020.
Na het recente failliet van het toeslagensysteem is het interessant te onderzoeken op welke wijze de welzijnsstaat zich herpakken kan. Is het mogelijk op een eerlijke en evenwichtige wijze een vangnet te creëren voor al diegenen die niet in staat of in de gelegenheid zijn zelfstandig in hun inkomen te voorzien? In dit artikel ga ik nader in op hetgeen aangeduid wordt met de term ‘Universal Basic Income’ (UBI), of in het Nederlands ‘basisinkomen’.
In mijn op 26 februari verschenen eerste deel van de voorbeschouwing op de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart reikte ik handvatten aan voor het maken van een stemkeuze. Ik vroeg mij daarbij af in hoeverre het vertrouwen op kieshulpen of zelfs partijprogramma’s, niet het risico van feitenvrije keuzes met zich bracht. Om programma’s toegankelijker te maken had ik een samenvatting gemaakt van de belangrijkste standpunten en thema’s. Dit is deel II, het laatste deel van mijn voorbeschouwing, waarin de nadruk ligt op de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving.
De samenstelling van de Tweede Kamer ligt op 17 maart in de handen van ons, de kiezers. Na een ongetwijfeld moeizame formatie zal op enig moment duidelijk gaan worden wie ons land de komende vier jaar gaan leiden. In de veelheid aan informatie en versimpelingen tracht ik in deze bijdrage, en in een na 1 maart verschijnend artikel, enige reflecterende kanttekeningen te plaatsen en handvatten aan te reiken voor het maken van een stemkeuze.
De Brexit is niet alleen ‘done’, maar inmiddels ook bekroond met een ‘Trade and Cooperation Agreement’ waarin de relatie tussen het VK en de EU na uittreding is vastgelegd. Als het Europese Parlement akkoord gaat met de overeenkomst komt er een einde aan vierenhalf jaar Brexit-getouwtrek. In deze editie van de Brexit-monitor maak ik de balans op. Wat heeft dit epische gevecht het VK nu opgeleverd?
Door de recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten hebben we goed kunnen zien hoe het een land vergaat als het vertrouwen in de instituties, door op macht gefocuste volkstribunen onderuit wordt gehaald. Dit roept de vraag op of we voldoende beseffen wat de waarde van een democratie is voor ons als burgers. In deze editie van de General Government Performance Index zoek ik uit hoe democratie zich vertaalt in tastbare voor burgers relevante opbrengsten.
Er zijn boekenkasten volgeschreven over populisme. Zoals trouwe lezers van mijn stukjes weten, ontkom ik er ook niet aan mij regelmatig over dit fenomeen te ‘verwonderen’. In dit artikel buig ik mij over de vraag wat een uitgebrachte stem op een populistische partij de kiezers nu eigenlijk oplevert. Ik onderscheid hiervoor en onderzoek drie scenario’s: absolute macht, oppositie en minderheidssteun regering. Voor populistische kiezers blijkt de opbrengst erg tegen te vallen.
Is het Amerikaanse democratische systeem opgewassen tegen de schade die haar president aanricht met zijn niet aflatende beschuldigingen over verkiezingsfraude? Op korte termijn lijkt het goed te komen, maar hoe zit het met de lange termijneffecten? Dit artikel onderzoekt of de Amerikaanse democratie voldoende beschermd is tegen Trump en mensen zoals hij.
De echte waarde van (politieke) ideeën blijkt pas bij de confrontatie met de realiteit en/of met het narcistische ego van de geestelijke vader daarvan. Vooral dit laatste werd de afgelopen week opnieuw duidelijk in de klucht rond Forum voor Democratie. Hoe goed gaan narcisme, ideologie en politiek samen?
‘Getting Brexit done’, was het ticket waarmee Boris Johnson vorig jaar het stokje als Eerste Minister overnam van Theresa May. De verhouding tussen het VK en de EU is intussen wezenlijk veranderd, de gevolgen van die verandering laten zich echter nog raden. Boris Johnson blijkt niet de daadkrachtige premier, waar hij zichzelf in ieder geval voor houdt. Heeft hij zijn insteek voor de Brexit-onderhandelingen niet te veel laten afhangen van Trumps succes (of niet) in de Amerikaanse presidentsverkiezingen? In dit artikel geef ik een overzicht van de laatste ontwikkelingen, onzekerheden en de cijfers over het tweede kwartaal 2020.
In democratieën bepalen de kiezers wie de macht heeft. Dit neemt niet weg dat bedrijven en andere organisaties jaarlijks miljarden uitgeven aan lobbyisten en andere belangenbehartigers die hen ‘helpen’ de macht, politici en overheden dus, buiten het zicht van de openbaarheid te beïnvloeden en voor hen gunstige uitkomsten te bewerkstelligen. In dit artikel betoog ik dat dit in een democratie als de onze knelt. Ik doe daarnaast suggesties voor het in stelling brengen van betere waarborgen om te voorkomen dat perverse prikkels in de politieke belangenbehartiging de structuur en organisatie van ons democratisch systeem ondermijnen.
De huidige bewoner van het Witte Huis heeft een persoonlijkheidsstructuur die wel heel slecht te combineren valt met de democratische en op scheiding der machten gebaseerde structuur van het land dat hij bestuurt. In dit artikel werk ik dit gegeven uit en probeer ik uit te vinden waar we het meest voor moeten vrezen als hij de verkiezingen in november wint of de verkiezingsuitslag in november betwist.
COVID-19 heeft inmiddels, met ca. negen maanden te gaan tot de Tweede Kamerverkiezingen, geleid tot een eigen dynamiek binnen het politieke bedrijf. Was de oppositie in eerste instantie gedwongen een plek aan de zijlijn te aanvaarden, nu gaat het er vooral om politieke punten te scoren. Met de opleving van COVID-19 is dit een gevaarlijk spel, met mogelijk ernstige gevolgen. Dit artikel belicht hoe Wilders er op 12 augustus in slaagde de regering in verlegenheid te brengen en de oppositie voor zijn karretje te spannen.
Naarmate de verantwoordelijkheid en realiteit van het ambt als eerste minister zwaarder op Boris Johnson beginnen te drukken, wordt duidelijk dat zijn talenten uit het verleden geen garantie zijn voor zijn functioneren als premier nu en in de toekomst. In dit artikel buig ik me over de belangrijkste uitdagingen die Johnson tot nu toe op zijn weg is tegengekomen en waar hij zich, al dan niet op tactische gronden, nog in onvoldoende mate heeft laten zien.
Onder de huidige president van de Verenigde Staten lijkt dat land in niets op wat de naam van het land suggereert. De absolute scheiding der geesten volgens partijlijnen, de raciale bubbels en vooroordelen, de beleving van feit en fictie, en de hypocrisie rond geloofsbeleving zorgen ervoor dat het lastig is nog iets gemeenschappelijks te vinden dat de Amerikanen bindt. Hoe erg is het werkelijk en wat mogen we verwachten van de toekomst?
Volgens de Economist Intelligence Unit leefde 5,7% van de wereldbevolking in 2019 in landen die als ‘volle democratieën’ bestempeld konden worden. In 2008 was dat nog 14,4%. Dit zou voor ons allen reden tot zeer grote zorg moeten zijn. Hoe kan dit en wat zegt dit over ons als burgers en over onze politici? Hebben wij de juiste electorale keuzes gemaakt en beschermen onze politici ons voldoende tegen onvrijheid, rechteloosheid en willekeur? In dit artikel onderzoek ik welke krachten ons bedreigen en wat de poort openzet naar datgene waar we 75 jaar geleden aan zijn ontsnapt.
Hoe wrang is het als je na een heftig bevochten overwinning op Remainers in eigen land, erin bent geslaagd te ontsnappen uit een door jou ervaren dwangbuis van Brusselse regels en juridische bevoogding, en je vervolgens de complete controle over je herwonnen vrijheid uit handen moet geven aan een onzichtbaar, onberekenbaar en dodelijk virus? Veel erger kan waarschijnlijk niet: glorie en tegenslag zijn in de politiek onafscheidelijke kameraden. Deze aflevering van mijn Brexit-monitor voorspelt dat Johnson het zwaar gaat krijgen.
Europa zit zichzelf in de weg. Iedere crisis maakt de EU bleker, machtelozer en meer kwetsbaar. Zelfs de grootste optimist moet toegeven dat de rek eruit is. Het uiteen laten vallen van de EU is echter geen optie; het staat gelijk met politieke zelfvernietiging. Het is tijd voor een nieuwe impuls. De coronacrisis is wellicht de katalysator die daarvoor zorgen kan. In dit artikel stel ik een diagnose en schrijf ik een recept uit voor herstel.