Dit jaar is een verkiezingsjaar. Meer dan ooit staat de toekomst van de democratie op het spel. Aan de hand van een voorbeeld wil ik laten zien wat we op dit moment dreigen te verliezen. Dit artikel staat stil bij ego’s van valse profeten, op macht en geld beluste politici, gekochte invloed en gemankeerde rechtssystemen. We verworden waarvoor we kiezen, dus laten we vooral blijven nadenken wat voor toekomst we voor onze kinderen en kleinkinderen wensen, voor we onze stem uitbrengen.
Als Donald Trump ergens goed in is, dan is het wel in het opstoken van vuurtjes en mensen op de kast jagen. Een van zijn laatste wapenfeiten is het rekruteren van Rusland als ‘enforcer’ om NAVO-landen die hun defensie-uitgaven niet boven het niveau van 2% van het bbp brengen, achter hun broek te zitten. De vraag is echter wie er nu echt aan de touwtjes trekt, hoe ons dat raakt en wat wij ertegen kunnen inbrengen. Dit artikel gaat op zoek naar antwoorden.
Dit artikel is een zoektocht naar het heden, verleden en mogelijke toekomst van onze relatie als burger met de overheid. Wat verwachten wij als burgers van onze overheid en wat voor soort relatie hoort daarbij? Ook tracht ik in kaart te brengen welke implicaties dat heeft voor de band tussen de overheid als geheel en de burger.
Het uitbrengen van een stem op een kandidaat voor de Tweede Kamer, is dit jaar lastiger dan ooit. Door recente verschuivingen aan het politieke firmament is het moeilijk de verhoudingen, wetmatigheden en interactie met de samenstelling van de Eerste Kamer te overzien en te begrijpen. Nederland, coalitieland, is toe aan een reset. In dit artikel probeer ik een inventarisatie te maken van de belangrijkste knelpunten.
De bevolkingsontwikkeling in Afrika en Europa beweegt zich in tegenovergestelde richting. De consequenties daarvan zijn enorm. Afrika en Europa zijn – of ze het willen of niet – tot elkaar veroordeeld. Dit artikel onderzoekt waar mogelijkheden tot synergie liggen.
Nu het kabinet gevallen is en in november Tweede Kamerverkiezingen gehouden worden, zal de opvatting dat Nederland na dertien jaar ‘Rutte’ is afgegleden richting neoliberale hel, weer vaak te horen zijn. Wat is neoliberalisme eigenlijk? Klopt deze frame wel of is er iets anders aan de hand? In dit artikel tracht ik hiervan een beeld te krijgen.
De Provinciale Statenverkiezingen zijn via de getrapt gekozen Eerste Kamer het periodieke breekijzer in de toch al fragiele nationale politieke verhoudingen op landelijk niveau. Hoe bevorderlijk is deze ‘reset’ eigenlijk voor (de bestuurbaarheid van) het land? In dit artikel probeer ik hierop een antwoord te vinden, ga ik in op de politieke actualiteit rond lang lopende hoofdpijndossiers, zie ik het bestuurlijke ‘midden’ versmallen door polariserende politieke partijen en vraag ik mij af of het ook anders kan.
Westerse democratieën liggen intern onder vuur. De verhoudingen tussen de spelers in de huidige politieke arena zijn te scherp om tussen partijen bruggen te slaan, te ontkomen aan de waan van de dag en aan de dwingende ideologie en dreiging van de schreeuwende en polariserende minderheid. Het resultaat is een algeheel wantrouwen in de politiek en grote maatschappelijke onrust. Hoelang duurt het nog voordat de vlam echt in de pan slaat? Het is tijd voor een herbezinning. In dit artikel roep ik de politiek op over haar eigen schaduw heen te stappen en zich open te stellen voor een frisse kijk op wat er fout gaat, hoe het anders kan en hoe daar te komen.
De Brexit is nu twee jaar een voldongen feit. Er is sindsdien veel gebeurd en weinig ging volgens plan. COVID-19 gaat wat dat betreft zeker niet vrijuit, maar aangezien dat niet een specifiek Brits probleem is, blijft het mogelijk vergelijkingen te maken met de Eurozone en Nederland. Dit artikel biedt een terugblik op de laatste twee jaar. Hoe ziet ‘taking back control’ er in het Verenigd Koninkrijk uit?
De inval van Rusland in Oekraïne dwingt de EU tot zelfreflectie op haar waarden, haar doelstellingen, haar afhankelijkheid van andere staten en de wijze waarop ze hieraan invulling wil geven en mee om wil gaan. In dit artikel tracht ik de (on)mogelijkheden te verkennen en suggesties te doen voor noodzakelijke aanpassingen aan het EU-verdrag en de wijze waarop met de nieuwe geopolitieke realiteit om zou kunnen worden gegaan.
In dit artikel ga ik in op de komende gemeenteraadsverkiezingen. Ik onderzoek wat er nog over is van de invloed van de gemeenteraad na de decentralisatie van diverse zorgtaken naar lokale overheden. Hoe is het gesteld met het vertrouwen in de politiek (altijd belangrijk bij verkiezingen), hoe lopen de gemeentelijke geldstromen en waar kunnen gemeenteraden lokaal het verschil maken? Het geheel roept vragen op over het belang van de gemeentepolitiek in het totale Nederlandse democratische systeem en wat hierop als burger ons antwoord moet zijn.
Johnson is met zijn leugens op de vlucht voor de waarheid en verschuilt zich inmiddels achter een strafrechtelijk onderzoek door de politie naar zijn rol en die van anderen in het zogenaamde Partygate-schandaal. Hij verdedigt zichzelf door te wijzen op al het goeds dat onder zijn leiding is bereikt. In deze aflevering van mijn Brexitmonitor onderzoek ik deze claims en kom ik tot de uitzonderlijke conclusie dat gebrek aan leiderschap voor Johnson zijn redding kan betekenen en voor de Conservatieve partij een ramp in wording is.
De sociale en economische dynamiek van onze maatschappij zijn de afgelopen vijftig jaar enorm veranderd. Dit vraagt om en heeft geleid tot een wezenlijk andere rol van de overheid. Dit stuk onderzoekt welke gevolgen dit heeft gehad voor het wetgevende proces, de rechtspraak en de invloed daarvan op de samenleving. Ook veroorloof ik mij enige suggesties voor verbetering.
Er is veel discussie in politiek Den Haag over het al dan niet functioneren van de politiek en over de relatie met de burger. Hoewel het waarschijnlijk past in de politieke cultuur, blijft het voor buitenstaanders bevreemdend dat opportunisme de overhand heeft en er weinig interesse is om echte oplossingen te vinden voor bestaande problemen. In mijn eerste artikel heb ik getracht de oorzaken en gevolgen daarvan boven water te krijgen. In mijn tweede artikel ging het om politieke bestuurbaarheid en tegenmacht. In dit laatste artikel werp ik ideeën op om alle bij de uitvoering van overheidsbeleid betrokken partijen te kunnen aanspreken op de gevolgen van hun rol, handelen en nalaten. Deze transparantie biedt mogelijkheden voor kwaliteitsverbetering en kan, indien goed opgepakt, een belangrijke impuls zijn voor het herwinnen van vertrouwen van burgers in hun overheid.
Er is veel discussie in politiek Den Haag over het al dan niet functioneren van de politiek en over de relatie met de burger. Hoewel het waarschijnlijk past in de politieke cultuur, blijft het voor buitenstaanders bevreemdend dat opportunisme de overhand heeft en er weinig interesse lijkt te zijn om echte oplossingen te vinden voor bestaande problemen. In mijn vorige artikel heb ik getracht de oorzaken en gevolgen daarvan boven water te krijgen. In dit en een volgend artikel draag ik ideeën voor oplossingen aan die het voor burgers weer mogelijk zou moeten maken vertrouwen te krijgen in het politieke systeem. Dit artikel gaat over het systeem en de structuur van politieke vertegenwoordiging.
Er is veel discussie in politiek Den Haag over het al dan niet functioneren van de politiek en over de relatie met de burger. Hoewel het waarschijnlijk past in een cultuur van de politiek, blijft het voor buitenstaanders bevreemdend dat opportunisme de overhand heeft en er weinig interesse is om echte oplossingen te vinden voor bestaande problemen. In dit artikel probeer ik de oorzaken en gevolgen daarvan boven water te krijgen. Daarna zal ik, in een tweetal opvolgende artikelen trachten ideeën voor oplossingen aan te dragen die het naar mijn idee mogelijk maakt voor burgers om weer vertrouwen te krijgen in het politieke systeem.
In mijn op 26 februari verschenen eerste deel van de voorbeschouwing op de Tweede Kamerverkiezingen op 17 maart reikte ik handvatten aan voor het maken van een stemkeuze. Ik vroeg mij daarbij af in hoeverre het vertrouwen op kieshulpen of zelfs partijprogramma’s, niet het risico van feitenvrije keuzes met zich bracht. Om programma’s toegankelijker te maken had ik een samenvatting gemaakt van de belangrijkste standpunten en thema’s. Dit is deel II, het laatste deel van mijn voorbeschouwing, waarin de nadruk ligt op de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s door het Centraal Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving.
De samenstelling van de Tweede Kamer ligt op 17 maart in de handen van ons, de kiezers. Na een ongetwijfeld moeizame formatie zal op enig moment duidelijk gaan worden wie ons land de komende vier jaar gaan leiden. In de veelheid aan informatie en versimpelingen tracht ik in deze bijdrage, en in een na 1 maart verschijnend artikel, enige reflecterende kanttekeningen te plaatsen en handvatten aan te reiken voor het maken van een stemkeuze.
Door de recente gebeurtenissen in de Verenigde Staten hebben we goed kunnen zien hoe het een land vergaat als het vertrouwen in de instituties, door op macht gefocuste volkstribunen onderuit wordt gehaald. Dit roept de vraag op of we voldoende beseffen wat de waarde van een democratie is voor ons als burgers. In deze editie van de General Government Performance Index zoek ik uit hoe democratie zich vertaalt in tastbare voor burgers relevante opbrengsten.
Er zijn boekenkasten volgeschreven over populisme. Zoals trouwe lezers van mijn stukjes weten, ontkom ik er ook niet aan mij regelmatig over dit fenomeen te ‘verwonderen’. In dit artikel buig ik mij over de vraag wat een uitgebrachte stem op een populistische partij de kiezers nu eigenlijk oplevert. Ik onderscheid hiervoor en onderzoek drie scenario’s: absolute macht, oppositie en minderheidssteun regering. Voor populistische kiezers blijkt de opbrengst erg tegen te vallen.